Cerkiew

Cerkiew w j.polskim do okresu średniowiecza oznaczał kościoły różnego obrządku, czyli mógł to być kościół katolicki jak i prawosławny. Podobnie pojęcie kościół odnosiło się do budynków, które służyły za miejsca święte, miejsca w którym dane wyznanie przeprowadzało obrzędy.

Po XVI wieku cerkwią zaczęto nazywać świątynie greckokatolickie (po unii brzeskiej 1596 r.) oraz świątynie prawosławne.

Cerkwie były budowane z drewna jak również były murowane. Zasadniczo podział świątyni wewnątrz jest podobny jak w kościele katolickim, lecz nazwy trochę inne. Ze względu na inną formę obrzędów, wnętrze cerkwi różni się od kościołów.

Głównym, centralnym pomieszczeniem jest nawa. Babiniec to przedsionek przeznaczony dla kobiet i dzieci (czasem była to empora). Sanktuarium to odpowiednik prezbiterium, czyli najświętszej części.

Kluczowym elementem wyposażenia cerkwi jest oddzielający nawę od sanktuarium ikonostas.

Cerkwie były budowane głównie na planie centralnym, na rzucie oktogonu, krzyża greckiego, wieloboku. Cerkwie greckokatolickie ze względu na uzachodnienie ich, częściej występują na rzucie prostokąta i mogą przypominać wyglądem kościoły katolickie. Praktycznie w każdej cerkwi występuje, albo wieloelementowy dach lub kopuła.

Drewniana cerkiew w Kręmpnej z XVIII wieku

Murowana cerkiew w Supraślu z XVI wieku