Polskie zabytki wpisane na listę UNESCO

Źle! Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej zostało wpisane na listę UNESCO w 1999 roku (a co ciekawe dopiero rok później uznane jako pomnik historii polski) ze względu na kryterium II i IV. Miejsce kultu rozpoczęło rozwijać się w XVII wieku dzięki Mikołajowi Zebrzydowskiemu, który był wojewodą krakowskim. Powstała tam między innym bazylika Matki Bożej, klasztor oraz zaplanowana droga krzyżowa wraz z kaplicami. Architektami byli Jan Maria Bernardoni oraz  Paweł Baudarth. Zespół pielgrzymkowo - architektoniczny został wpisany na listę UNESCO jako jedyna na świecie kalwaria ze względu na swoje unikalne wartości. 

Źle! Zamek w Malborku został wpisany na listę UNESCO ze względu na aż 3 kryteria (II, III, IV). Jest to nie tylko niezwykły przykład architektury militarnej, ale również świadectwo ważnych wydarzeń w historii i dowód na istnienie kultury, której już nie ma (zakonu krzyżackiego). Ten jeden z największych zamków średniowiecznych, był budowany od XIII do XV wieku. Był stolicą zakonu krzyżackiego. W kolejnych wiekach stał się polem eksperymentalnym dla rozwoju nauk konserwatorskich. Poczytaj więcej nt. zamku w Malborku.

Błąd! Zamość było to prywatne miasto złożone przez szlachcica - Jana Zamojskiego w 1580. Jego ideą było stworzenie miasta idealnego - nie tylko pod względem architektury i urbanistyki, ale również społeczeństwa. Miasto mieli zamieszkiwać woli ludzie, niezależnie od religii, czy innych czynników. Przez to było to miasto wielokulturowe. Na listę UNESCO wpisana jest jego stara cześć, całe założenie, urbanistyka wraz z twierdzą zamojską. Założenie jest wpisane ze względu na IV kryterium. Kluczowe tu było przenikanie się kultury i sztuki polskiej i włoskiej, gdyż z Włoch pochodzą idee miasta idealnego. W architekturze Zamościa dominuje styl manierystyczny i barokowy.

Błąd! Kopalnie w Tarnowskich Górach zostały wpisane na listę UNESCO w 2017 roku. Jest to jeden z ostatnich polskich wpisów. Wpisany ze względu na kategorię I, II i IV. Tarnowskie Góry to miasto znajdujące się na śląsku z bogatą historią. Znajdowały się tam kopalnie srebra, cynku i ołowiu. Kopalnie we współczesnym tego słowa znaczeniu rozpoczęły się rozwijać już w pod koniec XV wieku. Natomiast powyższe surowce wydobywano już III-IV wieku. Obecnie zachowane obiekty znajdują się przede wszystkich pod ziemią. Są to sztolnie, szyby, wyrobiska oraz systemy odwadniające.

Źle! Cerkiew św. Paraskiewy w Radrużu została wpisana na listę UNESCO wraz z 7 innymi cerkwiami po stronie Polskiej oraz cerkwiami znajdującymi się w granicach Ukrainy. Ten transgraniczny wpis spełnia III i IV kryterium, a obiekty znajdują się na liście ze względu na niezwykłą historię oraz architekturę drewnianych cerkwi. Reprezentują one różne typy: łemkowskie, bojkowskie, halickie i huculskie. Świątynia w Radrużu jest jedną z najstarszych, pochodzi z XVI wieku. Zbudowana w konstrukcji zrębowej, pełniła również funkcje obronno-ochronne (ludność chroniła się tutaj podczas najazdów).  Jest jedną z najlepiej zachowanych cerkwi drewnianych w Polsce. Jest świadectwem niezwykłej sztuki ciesielskiej późnego średniowiecza.

Błąd! Kościół w Świdnicy należy do wyjątkowych przykładów ewangelickich kościołów pokoju (zbudowane po pokoju westfalskim 1648). Wpisany na listę UNESCO wraz z kościołem pokoju w Jaworze, ze względu na kryterium III, IV, VI. Wybudowany w zaledwie rok (1657) w konstrukcji szkieletowej. To jeden z największych drewnianych kościołów tego typu w europie. Mógł pomieścić tysiące wiernych, dzięki zastosowaniu wewnątrz specjalnego systemu empor. Barokowe wyposażenie kościoła jest również w pełni drewniane. Zachwyca ona swoimi rozwiązaniami konstrukcyjnymi i specyficznym ewangelickim przepychem.

Błąd! Obóz zagłady Auschwitz w Oświęcimu został wpisany na listę UNESCO ze względu na tylko jedno kryterium (VI), co było ewenementem. Decyzja o wpisie została podjęta, ponieważ jest to miejsce i wydarzenia, które mają wpływ na całą ludzkość - a pamięć o nich jest konieczna. Niemiecki obóz śmierci funkcjonował w latach 1940 - 1945 i zostało tam uśmierconych ponad milion osób narodowości żydowskiej, setki tysiące polaków i innych narodowości. Ludzi zabijano tam tylko po to, aby ich zabić (m.in. za pomocą komór gazowych), zwłoki spalano w krematoriach i specjalnie wykopywanych dołach. Niemcy starali się zatuszować ludobójstwo, również w trakcie jego prowadzenia, osoby mordowane często nie wiedziały, że zostaną zabite.